Amerikalı bilgisayar bilimcisi Alan Curtis Kay’ın “Geleceği yaratmanın en iyi yolu, onu icat etmektir.” sözü tam da Estonya’yı tarif ediyor.
Estonya, küçük bir Baltık ülkesi olmasına rağmen, teknoloji ve inovasyon alanında büyük bir etki yaratmayı ve kendi geleceğini farklı bir noktaya getirmeyi başarmıştır. 2000’li yılların başından itibaren dijital dönüşüm ve teknoloji odaklı politikalar sayesinde, Estonya dünya genelinde bir teknoloji merkezi haline gelmiştir. Bu makalede, Estonya’nın teknoloji geliştirmede nasıl büyüdüğü, startup ekosistemine nasıl kapı açtığı ele alıyoruz.
Tallinn, Tartu ve Narva gibi şehirler ve Ülemiste City, Tehnopol ve Tartu Science Park gibi teknokentler, ülkenin inovasyon ve girişimcilik ekosisteminin kalbini oluşturmaktadır
Estonya’nın dijital dönüşüm süreci, 1991 yılında bağımsızlığını kazandıktan sonra hızla başladı. Hükümet, teknolojinin ülkenin kalkınmasındaki rolünü erken fark ederek, dijitalleşme stratejileri geliştirdi. Bu stratejiler arasında e-Estonia projesi ve X-Road gibi dijital altyapılar önemli yer tutmaktadır. Bu dijital altyapılar, vatandaşların ve işletmelerin çevrimiçi hizmetlere hızlı ve güvenli bir şekilde erişimini sağlamıştır.
Estonya’nın en yenilikçi projelerinden biri olan e-Residency programı, dünya genelindeki girişimcilere Estonya’da dijital vatandaşlık alma imkanını sağladı. Bu program sayesinde, girişimciler Estonya’da şirket kurabilir, bankacılık işlemleri yapabilir ve çeşitli iş faaliyetlerini çevrimiçi olarak yönetebilir hale geldi. E-Residency programı, Estonya’yı uluslararası girişimciler için cazip bir merkez haline getirdi. Böylelikle birçok bilindik teknoloji markası Estonya’nın yenilikçi adımları sayesinde hayatımıza girdi. Peki bu startup’lar neler, birlikte inceleyelim;
Skype, Açıklama: dünyaca ünlü bu iletişim platformu, Estonya’nın teknoloji dünyasındaki en büyük başarılarından biridir. Skype, dünya genelinde milyonlarca kullanıcıya sesli ve görüntülü iletişim hizmetleri sunmaktadır. Microsoft, 2011 yılında popüler iletişim platformu Skype’ı 8,5 milyar dolar karşılığında satın aldı. Bu satın alma, Microsoft’un o güne kadarki en büyük nakit satın alması olarak kayıtlara geçti ve şirketin iletişim teknolojileri alanındaki stratejik hamlelerinin bir parçası olarak değerlendirildi.
Wise, Uluslararası para transferlerini hızlı, ucuz ve şeffaf bir şekilde gerçekleştiren bu fintech şirketi, dünya genelinde geniş bir kullanıcı kitlesine sahiptir. Wise, 2011 yılında Kristo Käärmann ve Taavet Hinrikus tarafından Estonya’da kurulan bir fintech şirketidir. Şirket, uluslararası para transferlerini hızlı, ucuz ve şeffaf bir şekilde gerçekleştiren hizmetleri ile tanınır. TransferWise adıyla kurulan şirket, 2021 yılında adını Wise olarak değiştirdi. Wise, Estonya’nın startup ekosisteminin en parlak örneklerinden biri olup, global fintech sektöründe önemli bir yer edinmiştir.
Pipedrive, Pipedrive, 2010 yılında Estonya’da kurulan bir müşteri ilişkileri yönetimi (CRM) yazılımıdır. Şirket, özellikle satış ekipleri için tasarlanmış, kullanımı kolay bir CRM platformu sunar. Pipedrive, dünya genelinde küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ) tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır. Pipedrive, 2012 yılında AngelPad, TMT Investments ve Startup Wise Guys’dan aldığı 700,000 dolarlık seed yatırımı ile ürün geliştirme ve pazar genişletme çalışmalarına başladı. 2017’de Atomico, Bessemer Venture Partners ve Rembrandt Venture Partners’dan 17 milyon dolarlık Series B yatırımı alarak büyümesini hızlandırdı ve uluslararası pazarlara açıldı. 2018’de Insight Partners, Bessemer Venture Partners, Rembrandt Venture Partners ve Atomico’dan aldığı 50 milyon dolarlık Series C yatırımı ile ürün portföyünü genişletti ve daha fazla kullanıcıya ulaştı. 2020’de Vista Equity Partners tarafından satın alınarak, stratejik büyümesini ve global pazardaki gücünü daha da artırdı.
Pactum, yapay zeka tabanlı müzakere platformu sağlayarak işletmelerin tedarik zinciri süreçlerini optimize etmelerine yardımcı olmaktadır. Şirket, otomatik müzakere teknolojileriyle tedarik zinciri maliyetlerini azaltmayı ve verimliliği artırmayı hedeflemektedir. 2020 yılında, Pactum, Atomico liderliğindeki yatırım turunda 11 milyon dolar yatırım aldı. Bu yatırım, şirketin ürün geliştirme ve küresel pazara açılma stratejilerini destekledi. Pactum, özellikle büyük işletmelerin müzakere süreçlerini dijitalleştirerek önemli maliyet tasarrufları sağlamalarına yardımcı oluyor.
Toggl, zaman takip ve verimlilik aracı sunarak serbest çalışanlar ve küçük işletmeler tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır. Kullanıcı dostu arayüzü ve kapsamlı raporlama özellikleri ile dikkat çeken Toggl, zaman yönetimi ve proje takibi konusunda güçlü çözümler sunmaktadır. Şirket, 2020 yılında yatırımcılardan 9 milyon dolar yatırım aldı. Bu yatırım, Toggl’un ürün geliştirme ve pazarlama faaliyetlerini genişletmesini sağladı. Toggl, dünya genelinde yüz binlerce kullanıcıya hizmet vererek, işletmelerin zamanlarını daha verimli yönetmelerine yardımcı olmaktadır.
Funderbeam, girişimciler ve yatırımcılar için bir yatırım platformu sunarak, şirketlerin finansman süreçlerini kolaylaştırmaktadır. Platform, yatırımcıların erken aşama startup’lara yatırım yapmalarına olanak tanırken, girişimcilerin de fon bulmalarını kolaylaştırmaktadır. 2021 yılında, Funderbeam, Karma Ventures ve Draper Associates liderliğindeki yatırım turunda 10 milyon dolar yatırım aldı. Bu yatırım, platformun teknolojik altyapısını geliştirmesine ve daha fazla girişimciye ulaşmasına yardımcı oldu. Funderbeam, şeffaf ve etkili yatırım süreçleri ile girişimcilik ekosistemine önemli katkılarda bulunmaktadır.
Örneklerde görüldüğü gibi Estonya, 2000’li yıllarda başlattığı stratejik hamlelerin sonuçları almış ve almaya devam etmektedir. Estonya’nın başkenti Tallinn, ülkenin teknoloji ve inovasyon merkezidir. Birçok başarılı startup ve teknoloji şirketi Tallinn’de kurulmuş ve büyümüştür. Şehir, dinamik ve yenilikçi bir ekosisteme sahip olup, genç girişimciler ve teknoloji profesyonelleri için cazip bir merkezdir. Ülemiste City, Tallinn’in en büyük ve en önemli iş ve teknoloji kampüslerinden biridir. Girişimcilik ve inovasyon için ideal bir ortam sunan Ülemiste City, birçok startup ve teknoloji şirketine ev sahipliği yapmaktadır. Kampüste ofis alanları, konferans salonları, laboratuvarlar ve sosyal alanlar bulunmaktadır.
Tallinn Teknoloji Üniversitesi’ne (TalTech) yakın konumda bulunan Tehnopol, Estonya’nın en büyük bilim ve iş parkıdır. Tehnopol, teknoloji şirketlerine ofis alanları, danışmanlık hizmetleri ve finansman desteği sunarak, yenilikçi projelerin hayata geçirilmesine yardımcı olmaktadır.
Tartu Science Park, bilim ve teknoloji alanında yenilikçi projeleri destekleyen bir teknokenttir. Park, girişimcilere ofis alanları, laboratuvarlar, mentorluk ve finansman desteği sunmaktadır. Tartu Science Park, araştırma-geliştirme projeleri ve startup’lar için ideal bir ortam sağlamaktadır.
OBJEKT, Narva’da yer alan bir yaratıcı inkübasyon merkezi ve iş alanıdır. OBJEKT, startup’lar ve yaratıcı projeler için çalışma alanları, etkinlikler ve mentorluk hizmetleri sunmaktadır. Merkez, bölgedeki girişimcileri destekleyerek yerel ekonomiye katkıda bulunmaktadır.
Estonya, küçük bir ülke olmasına rağmen, teknoloji ve startup ekosistemi alanında büyük başarılara imza atmıştır. Tallinn, Tartu ve Narva gibi şehirler ve Ülemiste City, Tehnopol ve Tartu Science Park gibi teknokentler, ülkenin inovasyon ve girişimcilik ekosisteminin kalbini oluşturmaktadır. Estonya’nın bu hikayesinden ders çıkaracak çok fazla nokta vardır.
